Stanisław Jeliński

---

Życiorys

Stanisław Jeliński urodził się 18 listopada 1903 roku w Przasnyszu, jako najstarszy syn Marcelego oraz Stanisławy z domu Rurkowska. Jego rodzice prowadzili gospodarstwo rolne na obrzeżach miasta, dysponując 12 hektarami niescalonej ziemi. Wczesne lata spędził w szkole rosyjskiej, a później kontynuował naukę w 4-oddziałowej Szkole Katolickiej w Przasnyszu, którą z powodzeniem ukończył w 1917 roku. W 1919 roku zakończył kurs w Gimnazjum Filologicznym w Przasnyszu, które było prowadzone przez Alfonsa L. Morawskiego.

W roku 1920 zainaugurował swoją karierę zawodową, podejmując pracę w przasnyskim magistracie jako kancelista. W latach 1920–1922 zatrudniony był w biurze powiatowego komisarza ziemskiego w Przasnyszu oraz w kancelarii magistratu. W 1921 roku zajął się organizacją spisu powszechnego, pełniąc funkcję głównego komisarza spisowego. Następnie, w latach 1922–1926, studiował w Seminarium Nauczycielskim im. Stanisława Staszica w Grudziądzu. Po zakończeniu nauki, został powołany do odbycia wojskowej służby czynnej w Szkole Podchorążych Rezerwy Piechoty w Śremie, a następnie przydzielony do 64 Pułku Piechoty w Grudziądzu.

W 1931 roku uzyskał awans na podporucznika rezerwy, a w 1935 roku na porucznika. W latach 1927–1933 uczył w 7-klasowych szkołach powszechnych w Łozinie i Nowym Mieście. W 1934 roku objął stanowisko kierownika Dokształcającej Szkoły Zawodowej w Lubawie. Po wybuchu II wojny światowej, w sierpniu 1939 roku, został zmobilizowany i przydzielony do Ośrodka Zapasowego 24 Dywizji Piechoty, gdzie pełnił rolę dowódcy kompanii.

Szlak bojowy Jelińskiego zakończył się internowaniem po przekroczeniu granicy węgierskiej. W obozie oficerskim działał jako oficer oświatowo-wychowawczy. Po wkroczeniu wojsk radzieckich na terytorium Węgier 25 marca 1944 roku, został wydany Niemcom i osadzono go w obozie jenieckim w okolicach Berlina. W czerwcu 1945 roku wrócił do Polski. W rodzinnym Przasnyszu, podjął pracę jako referent ds. kartkowego zaopatrzenia nauczycieli w darowizny UNRA.

W latach 1947–1949 pełnił rolę kierownika Powiatowej Biblioteki Publicznej w Przasnyszu, gdzie miał zaszczyt zorganizować 2 biblioteki miejskie oraz 6 gminnych i 50 punktów bibliotecznych. 1 września 1949 roku rozpoczął pracę w oświacie i jednocześnie uczęszczał na Wyższy Kurs Nauczycielski dla nauczycieli szkół zawodowych. 1 września 1951 roku został dyrektorem Publicznej Szkoły Średniej Zawodowej w Przasnyszu. W tym roku szkoła przeszła reorganizację, zmieniając nazwę na Zasadnicza Szkoła Metalowa, co przyczyniło się do otwarcia klasy o specjalności ślusarskiej.

W 1952 roku, dzięki Jelińskiemu, szkoła otrzymała nowy internat w baraku Liceum Ogólnokształcącego przy ulicy Mławskiej na 20 miejsc. W 1959 roku powstał pawilon przy ul. H. Sawickiej, który zawierał pracownie do zajęć krawieckich, izby lekcyjne i pokój nauczycielski. W roku szkolnym 1960/61 zatrudnionych było tam 20 nauczycieli oraz jeden lekarz odpowiedzialny za nauczanie higieny. W latach 1957–1961, z pomocą posła na Sejm Henryka Lelińskiego, opracował dokumentację budowy nowych budynków szkolnych oraz internatu, co rozpoczęło budowę nowej szkoły, zakończoną oddaniem budynków do użytku w grudniu 1963 roku.

W 1963 roku zainicjował powstanie 5-letniego Technikum Mechanicznego, które specjalizowało się w budowie i naprawie ciągników, samochodów oraz maszyn rolniczych. Z kolei w roku szkolnym 1964/65 szkoła została uhonorowana tytułem wiodącej w zakresie języka polskiego. Odszedł na emeryturę w 1969 roku, a zmarł 7 października 1974 roku. Jako pionier powojennego szkolnictwa zawodowego w Przasnyszu, w 2006 roku, jego imieniem nazwano ulicę na osiedlu Piaski, co stanowi dowód uznania jego wkładu jako pedagoga i społecznego działacza.

Ordery, odznaczenia i wyróżnienia

Stanisław Jeliński zasłużył na wiele odznaczeń, które świadczą o jego wkładzie w różne dziedziny życia społecznego. Poniżej przedstawiamy szczegółowy wykaz jego wyróżnień:

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1967,
• Odznaka tytułu honorowego „Zasłużony Nauczyciel Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej” – przyznana przez Radę Państwa,
• Medal „Opiekun Miejsc Pamięci Narodowej”,
• Honorowa złota odznaka Rzemiosła.

---

Oceń: Stanisław Jeliński

---