Kościół św. Klary i Józefa w Przasnyszu

---

Historia

Początki działalności klasztoru żeńskiego w Przasnyszu związane są z fundacją dokonana przez Petronelę Podoską. W roku 1606 z Warszawy przybyły siostry bernardynki, które na terenie ofiarowanym przez Podoską, zbudowały swoją pierwszą drewnianą kaplicę. W tym samym roku, również dzięki fundacji ciechanowskiej skarbnikowej Elżbiety Mostowskiej, podjęto dalsze prace. Trzy lata później rozpoczęto budowę murowanego kościoła oraz klasztoru. Ukończenie klasztoru miało miejsce w 1615 roku, a kościoła rok później. Niestety, obydwa obiekty zostały w 1622 roku strawione przez ogień. Po odbudowie, ukazał się ponownie ich los w 1645, kiedy to znów spłonęły.

Do gruntownej odbudowy kościoła oraz klasztoru doszło w latach 1685–1694, a inicjatorką tych działań była wieloletnia przeorysza, Katarzyna Załuska, będąca siostrą biskupa płockiego Andrzeja Chryzostoma Załuskiego, który w 1694 roku konsekrował świątynię. W latach 1786–1789, z fundacji Kazimierza Krasińskiego, oboźnego wielkiego koronnego, kościół przeszedł renowację, a klasztor został rozbudowany pod kierunkiem architekta Franciszka Szulca. Również w 1840 roku przeprowadzono prace restauracyjne w budynkach.

Po kasacie klasztorów w 1864 roku w Królestwie Polskim, bernardynki straciły możliwość przyjmowania nowych kandydatek do zakonu. W lipcu 1871 roku siostry opuściły Przasnysz, udając się do Łowicza i Wielunia. Ich miejsce zajęły klaryski kapucynki, które dotarły do Przasnysza 26 lipca 1871 roku. Warto wspomnieć, że o. Honorat Koźmiński odwiedzał je tutaj dwukrotnie. Pierwszą opatką klasztoru została m. Izabella Lebenstein. Przez dłuższy czas kapucynki nie przyjmowały kandydatek do swojego zakonu, co zmieniło się tylko na krótko między 1905 a 1906 rokiem. Regularny nowicjat udało się otworzyć dopiero w 1916 roku.

W czasie I wojny światowej klasztorne zabudowania uległy zniszczeniu, a po 1916 roku zostały odremontowane przez architektów Kazimierza Skórewicza oraz Kazimierza Tołłoczki. W kwietniu 1941 roku wszystkie zakonnice zostały deportowane do niemieckiego obozu koncentracyjnego Soldau (KL) w Działdowie. Niemcy przekształcili kościół w magazyn, a klasztor w więzienie. W tym obozie zmarła śmiercią męczeńską bł. Teresa (Mieczysława) Kowalska.

Architektura i wnętrze

Kościół klasztorny pod wezwaniem św. Klary i Józefa to niezwykła konstrukcja, wzniesiona z cegły i otynkowana. Budynek ma formę salową i jest zbudowany na prostokątnym planie, co nadaje mu wyjątkowy charakter, mimo że obecnie można go określić jako bezstylowy. Jego fasada jest ozdobiona kruchtą, a całość zwieńczona jest trójkątnym szczytem, na którym wznosi się wieżyczka sygnaturki.

Warto zauważyć, że malatura wnętrza świątyni została zrealizowana w latach 50. XX wieku, co nadaje jej pewien historyczny kontekst. W centralnej części ołtarza umieszczony jest obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem, datowany na XVIII wiek, który jest szczególnie czczony przez lokalnych wiernych. Jego nowa sukienka, wykonana z posrebrzanej blachy miedzianej, zastąpiła skradzioną w październiku 2003 roku wcześniejszą wersję. Dodatkowo, w nastawie ołtarza można zobaczyć obraz Trójcy Świętej, również z XVIII wieku.

Kościół bogaty jest w dzieła sztuki, ponieważ na jego ścianach znajdują się także obrazy św. Antoniego Padewskiego i św. Józefa z Dzieciątkiem, obie pochodzące z tego samego stulecia, co dodaje mu niezwykłej głębi artystycznej.

Od wschodniej strony do kościoła przylega czteroskrzydłowy klasztor murowany, który jest piętrowy i otacza wirydarz. Dodatkowe skrzydło klasztorne powstało w latach 80. XX wieku, co świadczy o ciągłej ewolucji i adaptacji tego miejsca do potrzeb współczesnych czasów.

---

Oceń: Kościół św. Klary i Józefa w Przasnyszu

---